Interpelacja
Interpelacja do Pani Grażyny Gęsickiej, Minister Rozwoju Regionalnego.
Szanowna Pani Minister
W październiku 2004 r. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Lublinie złożyła wniosek aplikacyjny w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, działanie 1.5.- “Infrastruktura Społeczeństwa Informacyjnego”, pn.: “Rozbudowa elektronicznego systemu transmisji danych służb ratowniczych w KW PSP w Lublinie”. Wartość zadania wynosiła 105 695,52 zł. KW PSP w Lublinie projekt zrealizowała w 2004 r. zgodnie z harmonogramem finansowo - rzeczowym. Wnioskowany sprzęt informatyczny został zakupiony i poniesiono środki finansowe na realizację zadania w 2004r. Złożony wniosek miał na celu uzyskanie refundacji wniesionego wkładu w 74 %. Projekt uzyskał pozytywną opinię Regionalnego Komitetu Sterującego i został zaopiniowany przez Zarząd Województwa Lubelskiego. Pomimo pozytywnego rozpatrzenia wniosku, Lubelski Komendant Wojewódzki PSP w Lublinie odstąpił od podpisania umowy o pozyskanie ww. środków finansowych. Decyzja ta miała na celu uniknięcie działania niecelowego, niegospodarnego, powodującego powstanie dodatkowych zobowiązań finansowych, obciążających budżet KW PSP w Lublinie. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Tj. Dz. U. z 2003, Nr 15, poz. 148, ze zm.) środki pochodzące z funduszy strukturalnych są środkami publicznymi. Ze względu na przedłużające się procedury oceny formalnej wniosku nie było możliwe uzyskanie refundacji poniesionych nakładów w 2004 r. co spowodowało, że zadanie nie zostało zamknięte w jednym roku obrachunkowym, a to skutkowało koniecznością odprowadzenia uzyskanych środków na dochody budżetu państwa. Przystąpienie do dalszej realizacji zadania, polegające na przeprowadzeniu promocji projektu, rozliczeniu, składaniu sprawozdań kwartalnych, rocznych, monitorowaniu zadania i analizowaniu uzyskanych wskaźników spowodowałoby dodatkowe koszty finansowe dla KW PSP i obciążenie pracowników dodatkową praca.
Komenda Wojewódzka Państwowej Straszy Pożarnej w Lublinie w dniu 07 marca 2005 r. złożyła do Wspólnego Sekretariatu Technicznego w Warszawie wniosek o przyznanie dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i funduszu TACIS Program Sąsiedztwa INTERREG IIIA/TACIS CBC Polska -Białoruś-Ukraina pt. “Rozbudowa transgranicznego systemu ochrony środowiska naturalnego oraz zwalczania skutków katastrof i klęsk żywiołowych na terenie województwa lubelskiego oraz obwodu lwowskiego”. Projekt realizowany jest z Priorytetu 1 “Wzrost konkurencyjności regionów przygranicznych poprzez modernizację i rozbudowę infrastruktury transgranicznej”, działanie 1.2 “Rozwój wspólnego transgranicznego systemu ochrony środowiska naturalnego”. Projekt zakłada budowę wspólnego transgranicznego systemu ochrony środowiska naturalnego poprzez doposażenie jednostek Państwowej Straży Pożarnej województwa lubelskiego w nowoczesny sprzęt ratowniczy. Zadanie polega na zakupie i wyposażeniu specjalistycznych pojazdów ratowniczych z funkcją do ograniczania stref skażeń. Pojazdy te zostaną rozmieszczone w newralgicznych miejscach województwa lubelskiego tj.: komendach miejskich/powiatowych w Białej Podlaskiej (2 samochody), Puławach (1 samochód), Kraśniku (1 samochód), Lublinie (1 samochód) i Włodawie (1 samochód). Cała wartość projektu opiewa na 3 700 000,00 zł. z czego 25% stanowi wkład własny, zaś 75% tj. 2.775.000,00 zł stanowią środki z EFRR.
W dniach 7-8 lipca br. Komitet Sterujący zatwierdził do współfinansowania ww. projekt, a w dniu 10 listopada została podpisana umowa o dofinansowanie projektu z wojewodą lubelskim Andrzejem Kurowskim.
Projekt zakłada realizację zadania w okresie od 01.07.2005 r. do 31.07.2006 r. W 2005 r. zakupione zostaną samochody specjalne dla: Komendy Miejskiej PSP w Białej Podlaskiej, Komendy Miejskiej PSP w Lublinie, Komendy Powiatowej PSP w Puławach i Komendy Powiatowej PSP w Kraśniku. Całkowity koszt tej części zadania wyniesie 2 105 974,00 zł. Niezbędne środki zabezpieczą poszczególne komendy powiatowe/miejskie z następujących źródeł: NFOŚ i GW - 200 tyś. zł, WFOŚ i GW - 150 tyś. zł., WORD - 50 tyś. zł., środki inwestycyjne Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego - 620 tyś. zł, pozostałe to środki samorządu terytorialnego przekazane komendom na realizację projektu.
Kolejny etap projektu, realizowany w 2006 r., zakłada zakupienie samochodu specjalnego dla Komendy Miejskiej PSP w Białej Podlaskiej, Komendy Powiatowej PSP we Włodawie i wyposażenie wszystkich sześciu samochodów w specjalistyczny sprzęt. Środki niezbędne na realizację tej części przedsięwzięcia, zgodnie z założeniami projektu, mają pochodzić z refundacji w 75% nakładów poczynionych w 2005 r.
W myśl interpretacji ustawy o finansach publicznych, dokonanej przez Lubelski Urząd Wojewódzki, środki finansowe uzyskane z refundacji kosztów poniesionych w związku z realizacją programów unijnych muszą byś odprowadzone na dochody budżetu państwa. Takie rozstrzygnięcie prawne uniemożliwia zachowanie jakiejkolwiek płynności finansowej w realizowanych projektach i powoduje konieczność odstąpienia od realizowanego zadania, gdyż po przekazaniu zrefundowanych nakładów do budżetu państwa KW PSP w Lublinie nie będzie dysponował odpowiednimi środkami na II etap realizowanego zadania.
Argumentacja, że środki na realizację przedsięwzięcia jednostki systemu finansów publicznych mogą pozyskać ze środków na prefinansowanie jest bezzasadna. W latach 2005-2006 wyłączone zostało prefinansowanie Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG i w planie budżetowym na ww. lata przeznaczono 0,00 zł. na działania z zakresu INTERREG. W myśl ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003r. Nr 15, poz. 148 z późn. zm.) środki na prefinansowanie będą przyznawane wyłącznie jednostkom należącym do sektora finansów publicznych, realizującym programy, działania lub projekty współfinansowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych, poza działaniami z zakresu INTERREG. W tej sytuacji realizacja działań w ramach INTERREG-u musi być pokrywana ze środków pochodzących z budżetu poszczególnych jednostek sektora finansów publicznych. W związku z powyższym jakiekolwiek działanie, w zakresie pozyskiwania środków finansowych, nie jest możliwe do realizacji przez jednostki sektora finansów publicznych. Sensem realizacji przedsięwzięć jest uzyskanie określonej części zwrotu poniesionych wydatków, a nie pokrycie przedsięwzięcia w 100 % z własnych źródeł finansowych. W takiej sytuacji, przygotowywanie wniosków aplikacyjnych przez jednostki sektora finansów publicznych jest zupełnie nieekonomiczne, gdyż koszty całej dokumentacji do projektu wymagają poniesienia kolejnych nakładów finansowych, co znacznie podnosi koszt całego przedsięwzięcia.
Pytanie moje wynika z niebezpieczeństwa nieuzyskania dofinansowania z EFRR na kolejny projekt, który KW PSP w Lublinie złożyła w kwietniu 2005 r. w ramach ZPORR, działanie 3.3. “Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe”, pn.: ” Stworzenie strefy bezpieczeństwa publicznego na obszarze ulicy Metalurgicznej 7 w Lublinie”. Wartość całkowita projektu: 710 638,29 zł. Projekt został pozytywnie oceniony i zakwalifikowany do dofinansowania. Część prac modernizacyjnych w budynku Ośrodka Szkolenia w Lublinie została już przeprowadzona w 2005 r., zgodnie z harmonogramem rzeczowym projektu. Przedłużające się procedury oceny wniosku, trwające aż do listopada 2005 r. spowodowały, że pomimo wyboru wniosku do dofinansowania, jego realizacja nie będzie możliwa do przeprowadzenia. Środki bowiem uzyskane z części projektu zrealizowanego w 2005 r. zostaną przekazane na dochody budżetu państwa, z powodu niezrealizowania działania w ciągu danego okresu obrachunkowego i spowoduje to brak nakładów finansowych na dalsze lata realizacji projektu.
Z powyższego wynika, że jednostki sektora finansów publicznych nie mogą konstruować harmonogramów finansowych projektów unijnych w oparciu o posiadane środki finansowe. Na przykładzie Komendy Wojewódzkiej PSP w Lublinie można zaobserwować straty finansowe jednostek sektora finansów publicznych, a tym samym budżetu państwa spowodowane niemożliwością realizacji projektów. Rezygnacja ze znacznych środków finansowych, które jednostki otrzymują, a nie wykorzystują, z powodu niejednoznacznych rozstrzygnięć prawnych i niemożliwości właściwej konstrukcji budżetu i przepływów finansowych powoduje zastój w rozwoju tych jednostek i ogólne straty społeczne.
W związku z tym proszę o udzielenie mi odpowiedzi na następujące pytanie:
Ze względu na wiele rozbieżności w interpretacjach możliwości wnioskowania przez jednostki PSP o środki unijne, a także ze względu na brak jednoznacznych analiz aktów prawnych przez urzędników Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, bardzo proszę o wyjaśnienie procedur przepływu środków i kwestie ich rozliczania, a także wyjaśnienia problematyki, z punktu widzenia jednostek PSP, zastępowania środków budżetowych przez środki unijne.
Jan Łopata
Lublin 25. 04. 2006 r.
