Jan Łopata - Poseł PSL na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

W sejmie odbyła się dyskusja nad sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Głos w dyskusji zabrał także poseł Jan Łopata. Oto fragment jego wypowiedzi:

(…) Na zakończenie chciałbym prosić panią minister, zgodnie zresztą z deklaracją wygłoszoną na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, by odniosła się do wniosku Krajowego Związku Spółek Wodnych, do potrzeby dostosowania ustawy o finansach publicznych do istniejącej ustawy Prawo wodne, a konkretnie zapisów art. 164 ust. 5 ustawy Prawo wodne, niemających jednak odniesienia w katalogu wydatków, zadań zawartych w art. 167 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.

Reasumując, powiem, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego w głosowaniu opowie się za omawianą ustawą. Dziękuję bardzo.

Odpowiedź Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Elżbiety Suchockiej-Roguskiej:

(…) Chciałabym w pierwszym rzędzie odnieść się do spółek wodnych. Problem spółek wodnych był podnoszony na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych przez panią poseł Rochnowską. Pan poseł Łopata prosił o przedstawienie jednoznacznego stanowiska w tej sprawie. Zgodnie z art. 164 ust. 5 ustawy Prawo wodne spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, udzielonej zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych. Powstał problem, że w ustawie o finansach publicznych nie ma stosownych przepisów, które umożliwiałyby udzielanie takich dotacji. W związku z tym chciałabym państwa poinformować, że w znowelizowanej ustawie w art. 100 w poprawce 59 ust. 1 został wprowadzony zapis mówiący, iż przepis art. 130 obowiązującej ustawy o finansach publicznych stosuje się odpowiednio w odniesieniu do dotacji udzielonych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Co to praktycznie oznacza? Oznacza to, że jeżeli nie ma innych przepisów określających zasady udzielania i rozliczania dotacji, to wtedy należy zawrzeć umowę, w której zostaną określone w szczególności: wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację środki dotacji są przekazywane, termin wykorzystania dotacji nie dłuższy niż do 31 grudnia danego roku budżetowego, termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji. W tym momencie można powiedzieć, że w tej części ustawy o finansach publicznych, która dotyczy wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, są już jasno określone zasady udzielania dotacji z budżetu jst. Stosowną wykładnię i stosowne pismo do regionalnych izb obrachunkowych oraz jednostek samorządu terytorialnego minister finansów wystosuje po uchwaleniu nowelizacji ustawy przez Wysoką Izbę. Potwierdzam więc jednoznacznie, że jednostki samorządu terytorialnego na mocy obowiązujących przepisów mogą udzielać pomocy rzeczowej bądź dotacji spółkom wodnym. (…)

Pełna wypowiedź Posła Jana Łopaty:

Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt zabrać głos w dyskusji nad sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych.

Wysoki Sejmie! Zabierając głos w pierwszym czytaniu, przedstawiłem wiele uwag i wątpliwości do przedstawionego projektu. Trzeba przyznać, że praca w komisji, wielogodzinna i merytoryczna dyskusja, której efektem jest sprawozdanie komisji zawarte w druku nr 1183, wiele wątpliwości rozwiała, inne jednak nadal pozostały. Powszechnie oczekuje się zapowiadanych na 2007 r. szerszych, prawdziwych reform finansów publicznych, rzeczywistej, większej konsolidacji finansów publicznych, uporządkowania dziedziny wydatków socjalnych, reform w zakresie tzw. taniego państwa, budżetu zadaniowego, budżetowego programowania wieloletniego, dostosowanego do programów unijnych, reform kosztów pracy itd. Już 7 kwietnia 2006 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło dokument, który nazwało projektem ustawy o finansach publicznych, i choć nie był to projekt ustawy, a jedynie były to założenia do niej, szedł on dużo dalej niż przedstawiana dzisiaj nowelizacja ustawy. Proponowano w nim bowiem między innymi nową definicję sektora finansów publicznych, w tym rozróżniającą podmioty sektora finansów publicznych i jednostki organizacyjne działające w ich imieniu, zniesienie gospodarstw pomocniczych i zakładów budżetowych, odebranie osobowości prawnej funduszom celowym, włączenie samorządowych funduszy celowych do odpowiednich budżetów jednostek samorządu terytorialnego, odrębne rejestry podmiotów i jednostek organizacyjnych, budżety wieloletnie nie tylko dla wydatków inwestycyjnych, ale i dla bieżących, i wiele innych, rewolucyjnych, można by rzec, pomysłów. Zamiast tego mamy jedynie zmiany wycinkowe, które określa się w uzasadnieniu do projektu ustawy mianem pierwszego etapu planu naprawy funkcjonowania sektora finansów publicznych w Polsce.

Pani premier Zyta Gilowska w swym wystąpieniu w trakcie pierwszego czytania zapowiedziała drugi etap na drugi kwartał 2007 r., wymieniając 8 obszarów zmian. Zapowiadane zmiany w kilku obszarach, chociażby likwidacja Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, powodują w naszym klubie ożywione dyskusje, ale oczywiście podejmiemy je, kiedy projekt drugiego etapu reformy finansów publicznych ujrzy światło dzienne.

Nierozwiane zostały również nasze wątpliwości dotyczące zamieszczania w załącznikach do ustawy budżetowej projektów planów finansowych agencji i innych państwowych osób prawnych. Z jednej strony bowiem wzmacnia ono rolę ustawy budżetowej jako podstawowego planu finansowego państwa, ale z drugiej powstają niejasności, czy ich ujęcie ma charakter wyłącznie informacyjny i prezentacyjny czy też mają one moc dyrektywną. Pewne wątpliwości budzi nowe uregulowanie zawarte w art. 26 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych. Do przychodów własnych nie zalicza się dochodów z najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, dotyczącym czynników majątkowych Skarbu Państwa. W projekcie ustawy dodano ust. 2a w brzmieniu: W przypadku gdy gospodarstwo pomocnicze prowadzi działalność w zakresie administrowania i zarządzania nieruchomościami, obejmującą najem lub dzierżawę składników majątkowych Skarbu Państwa, do przychodów własnych gospodarstwa pomocniczego zalicza się przychody z tytułu świadczonych usług, związanych z tą działalnością. Taka regulacja prawna, naszym zdaniem, może budzić wiele wątpliwości w zakresie jej praktycznego stosowania. Gospodarstwo pomocnicze bowiem, które uzyskuje dochody z najmu, dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, prowadzi działalność w zakresie administrowania i zarządzania nieruchomościami, zatem zapis ust. 2 nie będzie miał praktycznego zastosowania.

Dobre rozwiązanie zawarte jest w art. 42, gdzie precyzyjnie i szczegółowo sformułowane zostały zapisy związane z umorzeniem, odraczaniem lub rozkładaniem na raty należności pieniężnych, przypadających państwowym jednostkom budżetowym, zakładom budżetowym, gospodarstwom pomocniczym i funduszom celowym.

Pozytywnie należy odnieść się również do zapisów zawartych w art. 45 ust. 5a, które mówią o tym, że przypadku wydania przez kierownika jednostki polecenia realizacji zakwestionowanej operacji, ma on obowiązek zawiadomienia o tym dysponenta części budżetowej, a w przypadku jednostki samorządu terytorialnego - zarządu. Regulacja ta pozwoli dysponentowi części budżetowej i zarządowi na zwiększenie kontroli nad prawidłową realizacją budżetu przez podległe jednostki.

Również w art. 144 ust. 1 zmieniono terminy rozliczania dotacji udzielanych z budżetu państwa, wydłużono do 15 lutego i odpowiednio do 21 lutego, od dnia określonego w rozporządzeniu. Zmiana jest korzystna dla jednostek samorządu terytorialnego i dysponentów części budżetowych.

Panie marszałku, jeszcze sekundę.

Na zakończenie chciałbym prosić panią minister, zgodnie zresztą z deklaracją wygłoszoną na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, by odniosła się do wniosku Krajowego Związku Spółek Wodnych, do potrzeby dostosowania ustawy o finansach publicznych do istniejącej ustawy Prawo wodne, a konkretnie zapisów art. 164 ust. 5 ustawy Prawo wodne, niemających jednak odniesienia w katalogu wydatków, zadań zawartych w art. 167 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.

Reasumując, powiem, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego w głosowaniu opowie się za omawianą ustawą. Dziękuję bardzo.